Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego

Art. 49 ust. 2 zdanie pierwsze ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (Dz. U. z 2011 r. Nr 231, poz. 1376, z późn. zm.), w stanie prawnym obowiązującym od 28 grudnia 2007 r. do 16 czerwca 2010 r., w zakresie, w jakim w przypadku umorzenia postępowania egzekucyjnego na wniosek wierzyciela nie dopuszcza możliwości obniżenia wysokości opłaty stosunkowej, w zależności od nakładu pracy komornika, jest niezgodny z art. 64 ust. 1 Konstytucji.

Norma wynikająca z art. 49 ust. 2 zdanie pierwsze ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji, zwanej dalej „ustawą o komornikach sądowych”, w zakresie określonym w sentencji, nie utraciła mocy obowiązującej na skutek ww. wyroku Trybunału Konstytucyjnego z uwagi na fakt, iż z dniem 17 czerwca 2010 r. do art. 49, ustawą z dnia 12 lutego 2010 r. o zmianie ustawy o komornikach sądowych i egzekucji (Dz. U. Nr 40, poz. 228), został dodany mechanizm miarkowania opłaty sądowej, uregulowany w ust. 7-10.
Niemniej jednak, mając na uwadze fakt, że w okresie od dnia 28 grudnia 2007 r. (tj. od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 24 maja 2007 r. o zmianie ustawy o komornikach sądowych i egzekucji oraz niektórych innych ustaw, wprowadzającej art. 49 ust. 2) do dnia 16 czerwca 2010 r., art. 49 ust. 2 nie towarzyszył mechanizm obniżania opłaty stosunkowej, przedmiotowa regulacja, w tamtym okresie, pozwalała na naliczanie opłaty w wysokości rażąco niewspółmiernej do nakładu pracy komornika i efektów jego działania, tym samym nadmiernie ingerując w prawo własności strony postępowania egzekucyjnego (co do zasady dłużnika). Dlatego też konieczne było obalenie domniemania konstytucyjności art. 49 ust. 2 ustawy o komornikach sądowych, w brzmieniu obowiązującym od 28 grudnia 2007 r. do 16 czerwca 2010 r., w zakresie wskazanym w sentencji wyroku Trybunału Konstytucyjnego, co nastąpiło z dniem 14 marca 2013 r.

Trybunał Konstytucyjny podkreśla, że w obowiązującym stanie prawnym niewspółmierność opłaty do nakładu pracy komornika jest usuwana poprzez mechanizm przewidziany w art. 49 ust. 7-10 ustawy o komornikach sądowych, który pozwolił znacząco zwiększyć ochronę standardów konstytucyjnych w ramach regulacji dotyczących ustalania opłaty egzekucyjnej w sytuacji umorzenia postępowania na wniosek wierzyciela oraz na podstawie art. 823 k.p.c. Z uwagi na powyższe nie jest konieczne podejmowanie działań legislacyjnych mających na celu zmianę art. 49 ust. 2 zdanie pierwsze ustawy o komornikach sądowych, ani też żadnego innego przepisu stanowiącego element mechanizmu ustalania wysokości opłaty egzekucyjnym, w kontekście problemu objętego analizowanym wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego.